Sługa Boży Stefan Kard. Wyszyński - Moderator i Prymas Tysiąclecia

Od Moderatora do Prymasa Polski
 
1932-1939
Ks. Wyszyński jest redaktorem naczelnym Ateneum Kapłańskiego. Ks. Wyszyński rozpoczyna działalność w Chrześcijańskich Związkach Zawodowych i organizuje Katolicki Związek Młodzieży Robotniczej prowadząc jednocześnie Sodalicję Mariańską ziemian Ziemi Kujawsko-Dobrzyńskiej.
 

 

2 kwietnia 1981 r. do „Solidarności”  rolników indywidualnych  ks. Stefan Kard. Wyszyński Prymas Polski mówił: Z rolnictwem miałem kontakt nie tylko jako wnuk rolnika, ale do samej wojny prowadziłem tzw. Sodalicje Mariańskie  Ziemian Kujawsko-Dobrzyńskich. Miałem kilkuset ziemian – ludzi starszych i młodych, którym starałem się w ramach wykształcenia religijnego, podawać zasady katolickiego myślenia społecznego. W czasie II wojny światowej w Warszawie ks. dr Stefan Wyszyński kierował  grupą sodalisek akademiczek tzw. „Ósemką”, której celem było  katolickie wychowanie dziewcząt na dobre matki i dobre Polki, z których powstał Instytut Jasnogórskich Ślubów Narodu.
 
 
Ksiądz Kardynał Stefan Wyszyński, który 30 października 1956 r. powrócił do stolicy po trzyletnim internowaniu, na wysuniętą propozycję – prośbę o wznowienie organizacyjnej działalności Sodalicji Mariańskich odpowiedział: „Jeszcze nie nadszedł czas. Są ważniejsze sprawy klasztorów, szkół, ochronek, omawiane na posiedzeniach Komisji Mieszanej. Ale o Sodalicjach pamiętam…”.
 
 
Do licznej grupy sodalisek i sodalisów, którzy 29 grudnia 1968 r. na 50. lecie erygowania wielu Sodalicji Mariańskich po I wojnie światowej, przyszli do swojego Arcybiskupa, Ks. Prymas mówił: „wielką radością jest dla mnie, że przychodzicie do waszego biskupa po błogosławieństwo w nadziei, że będzie ono owocne dla pracy sodalicyjnej, którą pragniecie podjąć i prowadzić dalej…Zwycięsko wyszła Maryja z Soborowych dyskusji. A Papież na prośbę Episkopatu Polski – ogłosił Ją Matką Kościoła. Ojciec Święty zaaprobował drogę polskiej religijności, która prowadzi ad Jesum per Mariam… Na takim tle Wy, Drogie Dzieci Boże, świętując jubileusz powstania waszych Sodalicji Mariańskich, przemyśliwajcie nad tym, jak ożywić waszą pracę i wejść na nowe drogi….Myślę, iż czas najwyższy, aby przygaszone społeczne apostolstwo sodalicyjne nabrało rumieńców i zmartwychwstało do nowego życia. Może jeszcze będziecie się lękać. Odpowiem wam: „Nie bójcie się przyjąć Maryi”. Może uważacie, że roztropność doradzałaby o tych rzeczach mówić trochę delikatniej, ciszej, spokojniej… Roztropność jest cnotą i ma swój właściwy wymiar. Ale gdy on się zaniża, staje się małodusznością… Bądźmy więc spokojni, odważni, mężni. Niech Bóg, który sam określił pozycję Maryi w dziele zbawienia i uświęcenia, ożywi was takimi mocami, abyście bez lęku przyjęli Maryję na nową drogę pracy sodalicyjnej w naszej Ojczyźnie. Matko Chrystusa i Matko nasza! … Chcemy ożywić nasz apostolski zapał i pracować nad odnową Kościoła w duchu chrześcijańskiej miłości i pełnej prawdy okazanej nam przez Chrystusa”. 
 
 
Ksiądz Prymas wiedział o przekształceniu się na Zachodzie Sodalicji Mariańskich we Wspólnoty Życia Chrześcijańskiego. 
 
 
Duszpasterstwo Akademickie przy kościele św. Anny w Warszawie w 1978 roku obchodziło 50. lecie swojej pracy. Zorganizowano wówczas sesję naukową na temat akademickich organizacji istniejących od początku DA w Warszawie, tj. od 1928 r. Podczas tej sesji Hanna Iłowiecka – Przeciszewska mówiła na temat „Sodalicja Mariańska Akademików, Akademiczek i Absolwentek (1916 – 1949). Wzorzec wychowawczy i drogi jego realizacji”. To jej wystąpienie, w którym podkreśliła zaangażowanie sodalisek i sodalisów w pracę samokształceniową i formacyjną, by w środowisku ludzi świeckich bardziej żyć Kościołem, by odnowić życie moralne i ducha chrześcijańskiego Narodu, stało się inspiracją do myślenia o reaktywowaniu Sodalicji Akademickiej. Był to rok wyboru Kardynała Karola Wojtyły na Papieża. Jednocześnie już coraz bardziej dojrzewała w narodzie wola zrzucenia „jarzma” niewoli i jakby „świtała” nadzieja na pokonanie komunizmu, a coraz bardziej dojrzewało pragnienie wolnego społeczeństwa oraz możliwości zrzeszania się.
 
 
Dla Sodalicji Mariańskich w Polsce wreszcie nastała ta chwila. Ksiądz Prymas Kardynał Stefan Wyszyński zlecił duszpasterzowi akademickiemu, Księdzu Prałatowi Tadeuszowi Uszyńskiemu, „wznowienie działalności Sodalicji Mariańskich i to w dawnym stylu". – 15 września 1980 r. Ksiądz Prałat, biorąc pod uwagę potrzeby chwili i różne negatywne symptomy współczesnego młodego pokolenia takie jak: brak pracy nad własnym charakterem, nawyku do samowychowania i samokształcenia, brak umiejętności pracy społecznej i organizacji społecznej, podjął pracę reaktywowania Sodalicji.
 
 
Aż do swojej śmierci ks. Prymas wspierał Sodalicje Mariańskiej. Mamy nadzieję, że wspiera je również z nieba.
 
 
O. Mieczysław Łacek OSPPE
 
 
 


Opracowano na podstawie publikacji Andrzeja Micewskiego
http://www.nonpossumus.pl/kalendarium/

3 sierpnia 1901
We wsi Zuzela na ziemi nurskiej, na pograniczu Podlasia i Mazowsza urodził się Stefan Wyszyński, jako drugie dziecko Stanisława i Julianny z Karpiów Wyszyńskich.
1910
Stanisław Wyszyński, pracujący jako organista, przeniósł się do Andrzejewa. Jego syn Stefan opuścił szkołę z rosyjskim językiem nauczania w wyniku konfliktu z nauczycielem.
31 października 1910
Zmarła 33-letnia matka Stefana Wyszyńskiego po urodzeniu córki Zofii, która także zmarła po miesiącu.
1911
Powtórny ślub obarczonego pięciorgiem dzieci Stanisława Wyszyńskiego z przyjaciółką pierwszej żony - Eugenią Godlewską.
1913
Stefan otrzymuje sakrament bierzmowania od biskupa Juliana Nowowiejskiego.
1912 - 1915
Stefan uczęszcza do gimnazjum im. Wojciecha Górskiego w Warszawie.
1915 - 1917
Stefan, odcięty przez front I wojny światowej od Warszawy, zostaje uczniem klasy IV i V gimnazjum w Łomży.
1918
Stanisław Wyszyński, ojciec Stefana, po raz ostatni zmienia placówkę pracy, przenosząc się do Wrociszewa, położonego nad Pilicą w powiecie grójeckim.
1917 - 1920
Stefan Wyszyński uczy się w Liceum im. Piusa X (Seminarium Niższe) we Włocławku.
1920
Stefan Wyszyński przechodzi do Seminarium Wyższego we Włocławku.
czerwiec 1924
Ukończenie studiów filozoficzno-teologicznych.
3 sierpnia 1924
Stefan Wyszyński zostaje wyświęcony na kapłana przez biskupa Wojciecha Owczarka.
5 sierpnia 1924
Prymicyjna Msza św. ks. Stefana Wyszyńskiego przed cudownym obrazem Matki Bożej Jasnogórskiej.
1924 - 1925
Rok pracy w diecezji w charakterze wikarego przy katedrze włocławskiej, prefekta kursów wieczorowych dla dorosłych i redaktora dziennika diecezjalnego Słowo Kujawskie.
1925 - 1929
Dalsze studia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim na Wydziale Prawa Kanonicznego oraz studia nad katolicką nauką społeczną i ekonomią.
czerwiec 1929
Ks. Stefan Wyszyński doktoryzuje się z prawa kanonicznego, obroniwszy pracę pt. Prawa rodziny, Kościoła i państwa do szkoły.
1929 - 1930
Studia zagraniczne ks. Stefana Wyszyńskiego i obserwacja rozwoju katolickiej nauki społecznej w Austrii Włoszech, Francji, Belgii, Holandii i Niemczech.
1930 - 1931
Pierwsze publikacje ks. Stefana Wyszyńskiego poświęcone katolickiej nauce społecznej: Dzieło kardynała Ferrari, Włocławek 1930, Główne typy Akcji Katolickiej za granicą, Lublin 1931.
jesień 1930
Przez krótki okres ks. Wyszyński pełni funkcję wikariusza w Przedczu Kujawskim.
1931
Ks. Wyszyński zostaje ponownie wikariuszem przy katedrze włocławskiej, a także sekretarzem Liceum im. Piusa X oraz wykłada ekonomię społeczną w Seminarium Duchownym.
1931 - 1932
Ks. Wyszyński Dyrektorem Diecezjalnych Dzieł Misyjnych. Prowadzi też Chrześcijański Uniwersytet Robotniczy.
1931 - 1939
Ogłasza 106 publikacji poświęconych w większości chrześcijańskiej nauce społecznej.
1932 - 1939
Ks. Wyszyński jest redaktorem naczelnym Ateneum Kapłańskiego. Ks. Wyszyński rozpoczyna działalność w Chrześcijańskich Związkach Zawodowych i organizuje Katolicki Związek Młodzieży Robotniczej prowadząc jednocześnie Sodalicję Mariańską ziemian Ziemi Kujawsko-Dobrzyńskiej.
1932 - 1938
Ks. Wyszyński jest w Kurii Włocławskiej promotorem sprawiedliwości i obrońcą węzła małżeńskiego, a od 1938 r. sędzią Sądu Biskupiego.
1937
Powołanie ks. Wyszyńskiego do Rady Społecznej przy Prymasie Polski.
wrzesień 1939
Próba dotarcia do Lublina dla zorganizowania tam Seminarium Włocławskiego, tułaczka wrześniowa oraz powrót do Włocławka.
październik 1939
Rewizja gestapo w Seminarium i ucieczka z Włocławka w ostatniej chwili przed aresztowaniem, ukrywanie się w różnych okolicach kraju.
lipiec 1940
Ks. W. Korniłowicz wzywa ks. Wyszyńskiego z prośbą o opiekę nad dziećmi niewidomymi z Lasek, przesiedlonymi do majątku Kozłówka.
październik 1941
Krótki pobyt, aresztowanie i niespodziewane zwolnienie w Zakopanem.
listopad 1941 - czerwiec 1942
Dalsza opieka nad dziećmi niewidomymi w Żułowie, udział w tajnym nauczaniu.
czerwiec 1942 - 1 sierpnia 1944
Ks. Wyszyński udaje się do podwarszawskich Lasek i zostaje kapelanem Zakładu dla Niewidomych, rozwijając jednocześnie ożywioną działalność duszpasterską oraz konspiracyjną w pobliskiej Warszawie.
1 sierpnia 1944 - październik 1944
Ks. Wyszyński jest kapelanem okręgu Wojskowego Żoliborz w czasie Powstania Warszawskiego, pozostając kapelanem w Laskach, gdzie zaimprowizowano szpital wojskowy.
1945
Ks. Wyszyński wraca do Włocławka, jest organizatorem Seminarium Duchownego, a od 19 marca 1945 jego rektorem.
15 sierpnia 1945
Ks. Wyszyński zostaje mianowany kanonikiem kapituły katedralnej we Włocławku.
4 marca 1946
Pius XII mianuje ks. prof. Wyszyńskiego biskupem lubelskim.
12 maja 1946
Konsekracja ks. prof. S. Wyszyńskiego na biskupa lubelskiego.
sierpień 1948
Biskup Wyszyński poddaje się operacji wyrostka robaczkowego.
22 października 1948
Śmierć Prymasa Polski kardynała Augusta Hlonda.
12 listopada 1948
Pius XII mianuje biskupa lubelskiego ks. Wyszyńskiego arcybiskupem metropolitą gnieźnieńskim i warszawskim, a tym samym Prymasem Polski.
2 lutego 1949
Ingres ks. arcybiskupa Stefana Wyszyńskiego, Prymasa Polski, do katedry gnieźnieńskiej.
6 lutego 1949
Ingres ks. arcybiskupa Stefana Wyszyńskiego, Prymasa Polski, do katedry warszawskiej.
6 lipca 1949
Z inicjatywy Prymasa Polski rozpoczynają się systematyczne rozmowy z rządem w ramach tzw. Komisji Mieszanej.
14 kwietnia 1950
Po wielomiesięcznych rokowaniach Komisji Mieszanej, nadzorowanych osobiście przez Prymasa Polski, następuje podpisanie pierwszego w dziejach porozumienia między Episkopatem katolickim i rządem komunistycznym.
20 stycznia 1951
Aresztowanie ordynariusza kieleckiego, biskupa Czesława Kaczmarka.
28 stycznia 1951
Rząd ogłasza komunikat o odsunięciu od sprawowanych funkcji kościelnych administratorów apostolskich na Ziemiach Zachodnich i skłania kapituły do nieważnego kanonicznie wybrania wskazanych przez władze wikariuszy kapitulnych.
3 lutego 1951
Rozmowa Prymasa Polski z prezydentem Bolesławem Bierutem.
2 kwietnia 1951
Pierwszy wyjazd Prymasa Polski do Rzymu.
9 kwietnia 1951
Rozmowa Prymasa Polski z Ojcem świętym Piusem XII.
27 kwietnia 1951
Druga rozmowa Prymasa Polski z Piusem XII.
12 maja 1951
Rozmowa Prymasa z prezydentem Bierutem po powrocie z Rzymu.
lipiec i październik 1951
Podróże Prymasa Polski po Ziemiach Zachodnich.
16 grudnia 1951
Wywiad Prymasa Polski dla Tygodnika Powszechnego o stosunku Watykanu i Episkopatu do polskości Ziem Zachodnich.
12 lutego 1952
Episkopat Polski złożył rządowi memoriał zawierający postulaty Kościoła związane ze zmianą Konstytucji.
31 marca 1952
Prymas Polski wystosował list do prezydenta Bieruta w obronie zakonnych zakładów opiekuńczych.
8 kwietnia 1952
W pałacu wilanowskim odbyła się ponad 5-godzinna rozmowa Prymasa Polski z członkiem Biura Politycznego i Sekretarzem KC PZPR Franciszkiem Mazurem poświęcona obronie instytucji kościelnych i administracji kościelnej na Ziemiach Zachodnich.
19 kwietnia 1952
Druga ponad 4-godzinna rozmowa Prymasa Polski z Franciszkiem Mazurem w Wilanowie poświęcona głównie sprawie obsadzania stanowisk duchownych.
przełom kwietnia i maja 1952
Kolejna wielka podróż Prymasa Polski po diecezjach na Ziemiach Zachodnich.
29 maja 1952
Prymas Polski osobiście instaluje odnowioną personalnie kapitułę wrocławską.
lipiec 1952
Likwidacja niższych seminariów duchownych mimo protestów Księdza Prymasa. Likwiduje się także niektóre nowicjaty zakonne i odbiera budynki należące do zakonów. Zagrożone jest istnienie prasy katolickiej.
październik 1952
Władze państwowe nie uznają nowych parafii, tworzonych przez Prymasa i innych biskupów polskich, oraz wprowadzają drastyczne ograniczenia budownictwa sakralnego.
listopad 1952
Narady w Gnieźnie i początek prac przygotowawczych do przywrócenia katedry gnieźnieńskiej do jej historycznego stylu gotyckiego.
6 listopada 1952
Rząd domaga się od Prymasa usunięcia biskupów śląskich, a następnie wysiedla ich ze Śląska.
27 listopada 1952
Prymas Polski otrzymuje wiadomość o narzuceniu wikariusza kapitulnego w Katowicach, po odrzuceniu ośmiu kolejnych kandydatów Prymasa.
29 listopada 1952
Radiostacje całego świata ogłaszają wiadomość o wyniesieniu przez Piusa XII do godności kardynalskiej Prymasa Polski.
30 listopada 1952
Prymas Polski otrzymuje depeszę od mons. Montiniego, że Ojciec święty na tajnym konsystorzu w dniu 12 stycznia 1953 wprowadzi go do Kolegium Kardynalskiego.
4 grudnia 1952
Ks. Prymas dowiaduje się o internowaniu ks. arcybiskupa Baziaka, rządcy archidiecezji krakowskiej od śmierci kardynała Sapiehy.
12 grudnia 1952
Prymas Polski po mozolnych rokowaniach osiąga kompromis z rządem i dokonuje aktów kanonicznych, w wyniku, których ks. Filip Bednorz, nieważnie wybrany wikariuszem kapitulnym w Katowicach, otrzymuje jurysdykcję, a jednocześnie wikariuszem kapitulnym w Krakowie zostaje biskup Franciszek Jop
23 grudnia 1952
Kolejna rozmowa Prymasa Polski z wicemarszałkiem Sejmu Franciszkiem Mazurem, w czasie, której kardynał Wyszyński dowiedział się, że nie może pojechać do Rzymu na konsystorz, gdzie miał otrzymać kapelusz kardynalski.
14 stycznia 1953
Następna 6-godzinna rozmowa kardynała Wyszyńskiego z F. Mazurem, w której Prymas Polski dał najszerszą argumentację swego stosunku do państwa.
30 stycznia 1953
Trzecia kolejna rozmowa kardynała Prymasa z F. Mazurem, która nie zdołała zahamować akcji państwa ateistycznego przeciw Kościołowi.
9 lutego 1953
Władze państwowe wydają dekret o obsadzaniu stanowisk duchownych, będący interwencją w jurysdykcję Kościoła.
17 lutego 1953
Rozmowa kardynała Wyszyńskiego z F. Mazurem, w której Prymas protestuje przeciw wydaniu dekretu o obsadzaniu stanowisk duchownych.
3 marca 1953
Jeszcze jedna rozmowa kardynała Wyszyńskiego z F. Mazurem, która mimo wysiłków Prymasa nie doprowadziła do osłabienia konfliktu. Była to ostatnia z serii rozmów, w których usiłowano skłonić Prymasa do oświadczenia antyamerykańskiego i do zgody na ingerencję władz w wewnętrzne sprawy Kościoła.
8 maja 1953
Uchwalenie na Konferencji Episkopatu w Krakowie słynnego listu do rządu, który przeszedł do historii pod nazwą Non possumus, a którego autorem i wnioskodawcą był Prymas Polski. List ten był też później jedną z przyczyn aresztowania kardynała Wvszyńskiego
25 września 1953
W późnych godzinach nocnych został aresztowany i uwięziony Stefan kardynał Wyszyński, Prymas Polski, arcybiskup metropolita gnieźnieński i warszawski.
26 września 1953
Kardynała Wyszyńskiego przywieziono w nocy samochodem do pierwszego miejsca uwięzienia - do Rywałdu.
12 października 1953
Wieczorem przewieziono Prymasa Polski do nowego miejsca uwięzienia - do Stoczka koło Lidzbarka Warmińskiego.
8 grudnia 1953
Uwięziony Prymas dokonuje aktu duchowego oddania się Matce Bożej i pełnego zawierzenia Jej swego losu. W akcie tym była zgoda na każdy los wyznaczony przez Boga.
2 lipca 1954
Prymas Polski w poczuciu odpowiedzialności za Kościół kieruje z miejsca uwięzienia w Stoczku memoriał do rządu, rekapitulujący wszystkie wysiłki Episkopatu dla osiągnięcia porozumienia z rządem.
6 sierpnia 1954
Znakiem zmniejszającej się izolacji jest częściowe udostępnienie Kardynałowi prasy.
6 października 1954
Prymas Polski zostaje przewieziony samolotem do trzeciego miejsca uwięzienia w Prudniku Śląskim. Ponownie zwraca się listownie do rządu, m.in. w czasie choroby swego ojca, ale listy te pozostają bez odpowiedzi. Prymas postanawia nie kierować więcej żadnych pism do władz.
koniec 1954
Władze dopuszczają do badań klinicznych w szpitalu MBP zapadającego na zdrowiu Kardynała.
7 sierpnia 1955
Kardynał Wyszyński odrzuca propozycję władz zamieszkania w izolacji klasztornej za cenę zrzeczenia się swych 18 funkcji kościelnych.
27 października 1955
Rząd wydaje zarządzenie, mocą którego Ksiądz Prymas zostaje przeniesiony do czwartego miejsca uwięzienia w Komańczy, co oznacza złagodzenie warunków izolacji, ale władze podtrzymują decyzję z 24 września 1953 zakazującą kardynałowi Wyszyńskiemu pełnienia jego funkcji kościelnych.
2 listopada 1955
Pierwsze odwiedziny u Prymasa Polski biskupów Klepacza i Choromańskiego, w czasie których kardynał Wyszyński dowiaduje się o wszystkim, co nastąpiło po jego aresztowaniu.
16 maja 1956
Ksiądz Prymas pisze w Komańczy tekst Ślubów Jasnogórskich, będących programem moralnego przygotowania narodu do Milenium Chrztu Polski.
sierpień 1956
Nadal uwięziony w Komańczy Prymas Polski opracowuje koncepcję Wielkiej Nowenny Tysiąclecia, będącej następnym po Ślubach Jasnogórskich elementem przygotowań do Tysiąclecia Chrztu Polski.
26 sierpnia 1956
Pełniący obowiązki przewodniczącego Konferencji Episkopatu biskup Klepacz składa w Częstochowie zredagowane przez Prymasa PolskiJasnogórskie Śluby Narodu.
28 października 1956
Po uprzednim przyrzeczeniu przez przedstawicieli rządu przywrócenia Kościołowi głównych praw i naprawienia krzywd Prymas Polski wraca na prośbę władz do Warszawy i obejmuje wszystkie swoje funkcje kościelne.
8 grudnia 1956
Ogłoszenie przez przedstawicieli rządu i Episkopatu tzw. "małego porozumienia", naprawiającego część krzywd wyrządzonych Kościołowi i dopuszczającego do pracy wszystkich biskupów, także na Ziemiach Zachodnich.
14 stycznia 1957
Rozmowa Prymasa Polski z premierem Cyrankiewiczem, który prosił Kardynała o wsparcie w związku ze zbliżającymi się wyborami do Sejmu.
1 maja 1957
W związku z wyjazdem kardynała Wyszyńskiego do Rzymu odbyła się rozmowa Księdza Prymasa z I sekretarzem KC PZPR Gomułką i premierem Cyrankiewiczem.
5 maja 1957
Powtórzenie Ślubowań Jasnogórskich we wszystkich parafiach w Polsce.
6 maja 1957
Wyjazd Prymasa Polski do Rzymu.
14 maja 1957
Audiencja Prymasa Polski u Ojca świętego Piusa XII.
20 - 18 maja 1957
Ojciec święty wręcza uroczyście Prymasowi Polski insygnia kardynalskie, których nie mógł otrzymać w 1952 r., niewypuszczony przez władze państwowe na konsystorz.
13 czerwca 1957
Dłuższa rozmowa Prymasa Polski z Ojcem świętym Piusem XII.
17 czerwca 1957
Prymas Polski udaje się w drogę powrotną z Rzymu do Warszawy.
20 czerwca 1957
W czasie kazania na procesji Bożego Ciała w Warszawie Ksiądz Prymas zapowiada peregrynację po wszystkich parafiach kopii obrazu Matki Bożej Częstochowskiej.
11 stycznia 1958
Kolejne, rekordowo długie, bo prawie 11-godzinne spotkanie Prymasa Polski z Gomułką i Cyrankiewiczem, na którym omówiono całokształt stosunków Kościół-państwo, nie osiągając jednak poważniejszych uzgodnień. Rozpoczyna się natomiast atak na milenijny program Prymasa.
21 lipca 1958
Odbyła się rewizja w Instytucie Prymasowskim Ślubów Narodu, świadcząca o ponownym wejściu rządu na drogę otwartej akcji przeciw Kościołowi i milenijnemu programowi Prymasa Polski.
24 lipca 1958
Nadeszły nominacje na biskupów pomocniczych, m.in. dla ks. Karola Wojtyły i ks. Jerzego Stroby.
31 sierpnia 1958
Ograniczono nauczanie religii w szkołach do 1 godziny tygodniowo na ostatniej ponadobowiązkowej lekcji, łamiąc "małe porozumienie" z 8 grudnia 1956.
9 października 1958
Zmarł papież Pius XII.
28 października 1958
Konklawe wybrało papieżem kardynała Roncalli, który przyjął imię Jana XXIII.
marzec 1959
Na III zjeździe PZPR dochodzi do ostrych ataków Gomułki i Cyrankiewicza na Kościół.
4 kwietnia 1959
Zostają wprowadzone nowe drakońskie antykościelne przepisy podatkowe, tak absurdalne, że podatki są nieściągalne.
3 maja 1959
Początek Roku Życia Wielkiej Nowenny Tysiąclecia i konflikty wokół spraw demograficznych.
29 maja 1959
Ksiądz Prymas w kazaniu w czasie procesji Bożego Ciała wystąpił przeciw niszczeniu obiektów sakralnych i odbieraniu megafonów w czasie uroczystości kościelnych.
maj i czerwiec 1959
Rozpoczyna się ponowne powoływanie kleryków do wojska.
październik 1959
Rząd podporządkowuje seminaria duchowne ustawie o szkołach prywatnych z 1932 r.
17 października 1959
Nastąpiła próba porwania na ulicy ks. Goździewicza z sekretariatu Prymasa Polski.
koniec 1959
Następuje ponowne zaktywizowanie kół księży przy zrzeszeniu Caritas.
11 stycznia 1959
Odbyła się rozmowa Gomułka - Wyszyński. Szef partii zabiegał o pomoc Kościoła. Nie doszło jednak do zmiany w atmosferze prac Komisji Wspólnej.
od lutego 1960
Następują próby wizytacji państwowych w seminariach duchownych. Podano, że władze kościelne przeciwstawiają im się jako bezprawnym.
20 lutego 1960
A. Zawadzki przyjął "księży patriotów" z Caritasu.
27 kwietnia 1960
Rozruchy w Nowej Hucie z powodu nieudzielenia zezwolenia na budowę kościoła i próby usunięcia krzyża z miejsca przeznaczonego na kościół.
9 czerwca 1960
Konsekracja odbudowanej katedry św. Jana w Warszawie.
22 czerwca 1960
Episkopat stwierdza brak odprężenia w stosunkach Kościół - państwo mimo pontyfikatu Jana XXIII.
3 września 1960
Episkopat stwierdził dalsze rugowanie nauki religii ze szkół i zdecydował organizowanie jej pozaszkolnego nauczania w punktach katechetycznych (tylko w 26 szkół pozostało nauczanie religii).
17 listopada 1960
Władze domagają się płacenia czynszów za użytkowanie obiektów sakralnych na Ziemiach Zachodnich; następuje wzrost akcji ateizacyjnej i działalności "księży patriotów".
12 stycznia 1961
Episkopat stwierdza, że rząd uchyla się od dalszych rozmów w ramach Komisji Wspólnej.
13 lutego 1961
Utrącenie kandydatury posła Zbigniewa Makarczyka ze "Znaku" w przygotowywanych wyborach sejmowych.
15 marca 1961
Oddanie się wszystkich biskupów w niewolę N. M. Panny. Następnie akty oddania były powtarzane przez księży i potem we wszystkich parafiach.
19 maja 1961
Ustępuje minister Jerzy Sztachelski z Urzędu ds. Wyznań, przychodzi na jego miejsce dyr. Żabiński.
wrzesień 1961
Ksiądz Prymas podejmuje walkę o pozaszkolne nauczanie religii nie tylko w budynkach kościelnych i sprzeciwia się próbie opłacania katechetów przez władze oświatowe.
11 stycznia 1962
Ks. dyr. B. Dąbrowski zostaje mianowany jednym z sufraganów warszawskich.
14 lutego 1962
Wyjazd Prymasa do Rzymu w związku z Soborem, którego początek wyznaczono na 12 października 1962. Kardynał odbył kilka rozmów z papieżem, wyrażającym podziw dla Kościoła w Polsce.
14 czerwca 1962
Prymas ujawnia przywiezioną przez siebie z Rzymu nominację biskupa B. Kominka na arcybiskupa we Wrocławiu.
19 czerwca 1962
Biskup K. Wojtyła zostaje wikariuszem kapitulnym w Krakowie.
8 października 1962
Jan XXIII wygłasza do Prymasa i biskupów polskich przybyłych na Sobór pamiętne słowa o "Ziemiach Zachodnich po wiekach odzyskanych".
26 kwietnia 1963
Rozmowa Prymasa z Gomułką, w której mimo poważnych różnic szef partii okazał zainteresowanie "konkordatem" ze Stolicą Apostolską. W rozmowie ujawniły się alternatywne opinie: utworzenie konsulatu (Gomułka) czy nuncjatury I klasy (Prymas).
20 maja 1963
Ostatnia rozmowa Prymasa z Janem XXIII.
3 czerwca 1963
Umiera Jan XXIII.
27 czerwca 1963
Kardynał Montini wybrany papieżem przyjmuje imię Pawła VI.
lipiec i sierpień 1963
Próby władz wizytowania punktów katechetycznych także w budynkach sakralnych.
29 września 1963
Otwarcie II sesji Soboru z udziałem Prymasa.
październik 1963
Ponowny pobór kleryków do wojska.
17 grudnia 1963
Na posiedzeniu Rady Głównej Episkopatu ujawniono sprawę konferencji w MSW w sierpniu 1963 na temat walki z Kościołem na terenie parafii.
20 grudnia 1963
Rząd godzi się na kandydaturę biskupa Wojtyły na arcybiskupa krakowskiego, a Stolica Apostolska nadsyła oficjalną nominację 13 stycznia 1964 roku.
styczeń i luty 1964
Ataki prasowe koncentrują się na osobie Księdza Prymasa, m.in. w związku z jego kazaniami o encyklice Pacem in terris i wywiadem udzielonym pismu La Croix.
3 marca 1964
List Prymasa do premiera w związku z ujawnioną antykościelną akcją MSW.
17 maja 1964
Ksiądz Prymas na kolacji u papieża po raz pierwszy rzuca myśl przyjazdu Pawła VI do Polski z okazji Sacrum Poloniae Millennium.
15 września 1964
Otwarcie III sesji Soboru z udziałem Prymasa Polski.
16 października 1964
Wiadomość o usunięciu Chruszczowa.
21 listopada 1964
Ojciec święty ogłasza w auli soborowej Matkę Bożą - Matką Kościoła, na wniosek Prymasa i Episkopatu Polski.
25 listopada 1964
Paweł VI przyjął na prośbę Prymasa Jerzego Zawieyskiego, członka Rady Państwa PRL.
27 stycznia 1965
Episkopat wysyła list do rządu definitywnie sprzeciwiając się inspekcjom seminariów duchownych. W partii zarysowały się różnice i dążenia do wywołania konfliktu między Prymasem i Gomułką.
9 kwietnia 1965
Bp. Choromański informuje Księdza Prymasa o ustąpieniu dyr. Żabińskiego i przejęciu jego funkcji przez A. Skarżyńskiego.
30 maja 1965
Prymas nie bierze udziału w wyborach do Sejmu ze względu na szykany władz wobec Kościoła, m. in. tworzenie trudności w nominacjach na stanowiska duchowne, w budownictwie sakralnym, powoływaniu kleryków do wojska itp.
22 i 23 czerwca 1965
Episkopat stwierdza bezwład władz państwowych i szykany ze strony niższego aparatu administracyjnego.
18 lipca 1965
Rozmowa arcybiskupa Wojtyły z Z. Kliszką w Krakowie. Kliszko jest przeciwny przyjazdowi papieża do Polski na Milenium i wyjazdowi Prymasa do Polonii amerykańskiej.
1 września 1965
Publiczna sesja Episkopatu w katedrze wrocławskiej, przemówienie Prymasa źle przyjęte w części prasy RFN ze względu na argumentację historyczną.
14 września 1965
Otwarcie IV sesji Soboru z udziałem Prymasa i biskupów polskich.
20 września 1965
Prymas przemawia na Soborze w dyskusji nad schematem XIII, mówi o pojęciach: wolności, sprawiedliwości, prawa, państwa - odmiennych na Wschodzie niż na Zachodzie.
13 listopada 1965
Prymas na audiencji biskupów polskich u papieża zgłasza prośbę "bez słów". Dotyczy ona przyjazdu Ojca świętego na dzień 3 maja 1966, na Milenium. Papież dał przy pożegnaniu do zrozumienia generałowi Paulinów, że ma nadzieję, iż jego dawny pobyt na Jasnej Górze nie był ostatni. A więc odpowiedź pozytywna, choć jeszcze nie formalna.
grudzień 1965
List biskupów polskich do biskupów niemieckich, zawierający słowa "przebaczamy i prosimy o przebaczenie", wywołuje burzliwą reakcję władz.
9 grudnia 1965
W czasie wizyty pożegnalnej Prymasa, Paweł VI mówi już otwarcie o swej chęci przyjazdu do Polski.
7 stycznia 1966
Prymas Polski dostaje odmowę paszportu na wyjazd do Rzymu.
15 stycznia 1966
Gomułka na forum Frontu Narodowego proklamuje konkurencyjne wobec Milenium uroczystości Tysiąclecia Państwa.
luty 1966
Kampania antykościelna, związana z listem do biskupów niemieckich, przez swą natarczywość nie znajduje przekonania w opinii społecznej.
12 marca 1966
Listem E. Ochaba rząd nie wyraża zgody na przyjazd do Polski Pawła VI.
1966
Główne uroczystości Milenium Chrztu Polski z udziałem Prymasa, mianowanego legatem papieskim.
29 listopada 1966
Ponowna odmowa władz na przyjazd Ojca świętego do Polski, wyrażona w Warszawie mons. Casarolemu.
20 stycznia 1967
Na posiedzeniu Komisji Wspólnej z rządem biskupi protestują przeciw próbie likwidacji sześciu seminariów duchownych.
14 lutego 1967
Pierwsza z serii nie oficjalnych wizyt w Polsce mons. Casarolego, zainicjowanych przez Prymasa Polski w celu zorientowania Watykanu w sytuacji Kościoła w Polsce.
12 kwietnia 1967
Prymas otrzymuje wiadomość, że przebywający w Rzymie przewodniczący Rady Państwa - Ochab nie złożył wizyty Ojcu świętemu.
28 maja 1967
Ojciec święty dokonuje zmian w administracji kościelnej Ziem Zachodnich, podnosi Opole i Gorzów do osobnych jednostek administracyjnych, zgodnie ze staraniami Prymasa.
29 maja 1967
Papież powołał do godności kardynała metropolitę krakowskiego Karola Wojtyłę.
28 września 1967
Prymas Polski ponownie nie otrzymuje paszportu na wyjazd do Rzymu.
8 marca 1967
Demonstracje studenckie w Polsce po zdjęciu ze sceny Dziadów Mickiewicza.
20 marca 1968
Uchwalono "Słowo Episkopatu o bolesnych wydarzeniach".
3 maja 1968
Episkopat wydaje drugie oświadczenie pt. "Słowo o wydarzeniach marcowych".
11 września 1968
Episkopat święci na Jasnej Górze 50-lecie odzyskania niepodległości.
4 listopada 1968
Prymas Polski po okresie szykan paszportowych może znowu wyjechać do Rzymu.
7 października 1969
Ponowny wyjazd Prymasa Polski do Rzymu.
4 maja 1970
Prymas Polski przemawia na uroczystości we Wrocławiu z okazji 25-lecia powrotu Ziem Zachodnich do Polski.
16 czerwca 1970
Episkopat uchwala wydanie listu z okazji 50-lecia "Cudu nad Wisłą", zwycięstwa odniesionego przez Polskę w 1920 roku.
10 października 1970
Kolejna podróż Prymasa Polski do Rzymu.
7 grudnia 1970
Układ Warszawa-Bonn stawia w nowym świetle wymianę listów biskupów polskich i niemieckich z 1965 r.
20 grudnia 1970
Odejście ekipy rządzącej Gomułki po krwawych wydarzeniach na polskim Wybrzeżu. Prymas wygłasza uspokajające kazania, by nie doszło do rozszerzenia rozlewu krwi.
3 marca 1971
Rozmowa Prymasa Polski z premierem Jaroszewiczem.
17 września 1971
Prymas uczestniczy w uroczystości beatyfikacji O. Kolbego.
26 września 1971
Prymas udaje się do Rzymu.
10 - 18 listopada 1971
Rozmowy w Warszawie między rządem PRL i przedstawicielami Stolicy Apostolskiej.
28 czerwca 1972
Ustanowienie normalnych diecezji pokrywających się z granicami państwa na polskich Ziemiach Zachodnich.
5 listopada 1972
Prymas udaje się do Rzymu, aby osobiście podziękować Ojcu świętemu za powołanie kanonicznej administracji na Ziemiach Zachodnich.
22 marca 1973
Episkopat uchwalił list do Sejmu PRL w obronie prawa rodziców do wychowania dzieci w związku z planowanym nowym systemem oświatowym państwa.
12 listopada 1973
Minister Stefan Olszowski został przyjęty przez Ojca świętego Pawła VI.
18 listopada 1973
Kardynał Wyszyński udaje się do Rzymu.
13, 20 i 27 stycznia 1974
Pierwszy cykl słynnych Kazań Świętokrzyskich Prymasa wygłoszonych w obliczu zarysowującego się kryzysu w Polsce. («Homo Dei», «Homo oeconomicus», «Homo politicus»)
7 lutego 1974
Ważne kazanie Prymasa Polski o stosunku Kościoła do narodu i do państwa w czasie pierwszej oficjalnej wizyty arcybiskupa Casarolego w Warszawie na zaproszenie rządu PRL.
4 - 6 lipca 1974
Polsko-watykańskie rozmowy w Rzymie doprowadziły do wymiany przedstawicieli, jednak nie do nawiązania normalnych stosunków dyplomatycznych.
24 września - 9 listopada 1974
Pobyt Prymasa w Rzymie na sesji Synodu Biskupów.
12, 19 i 26 stycznia 1975
Drugi cykl Kazań Świętokrzyskich.
15 sierpnia 1975
Ważne kazanie Prymasa Polski na Jasnej Górze w sprawach Kościoła i warunków życia narodu.
6 - 12 października 1975
Prymas Polski w Rzymie w ramach pielgrzymki polskiej z okazji Roku Świętego.
25 listopada 1975
Pro memoria Rady Głównej Episkopatu do rządu w sprawie zmiany Konstytucji.
9 stycznia 1976
Pismo Episkopatu do przewodniczącego Rady Państwa w sprawie zmiany Konstytucji.
11, 18 i 25 stycznia 1976
Trzeci cykl Kazań Świętokrzyskich. (Matka - Syn - Rodzina, Rodzina - Naród - Społeczeństwo, Naród - Kościół - Państwo)
30 26 stycznia 1976
Załącznik do pisma z 9 stycznia 1976 r.
3 sierpnia 1976
Premier przesyła Prymasowi Polski kwiaty i list gratulacyjny z okazji 75 rocznicy urodzin.
19 października - 2 listopada 1976
Pobyt Prymasa w Rzymie związany z oddaniem jego godności kościelnych do dyspozycji papieża w związku z ukończeniem 75 roku życia.
23 i 29 października 1976
Rozmowy Prymasa z Ojcem świętym, który prosi Kardynała o pełnienie nadal wszystkich jego funkcji kościelnych.
22 lutego 1977
Kardynał Wyszyński poddaje się operacji woreczka żółciowego.
16 września 1977
Kardynał Wyszyński poddaje się kolejnej operacji.
29 października 1977
Rozmowa kardynała Wyszyńskiego z I sekretarzem KC PZPR E. Gierkiem, w której Prymas m. in. ostrzega przed grożącą krajowi katastrofą gospodarczą.
8 listopada - 6 grudnia 1977
Pobyt Prymasa Polski w Rzymie.
1 grudnia 1977
Spotkanie E. Gierka z papieżem Pawłem VI.
5 grudnia 1977
Rozmowa Pawła VI z Prymasem Polski.
6 stycznia 1978
Słynne kazanie Prymasa Polski w katedrze warszawskiej, w którym sformułowane zostały główne postulaty Kościoła wobec państwa.
5 maja 1978
Po zakończeniu trzyletniego (1976-1978) programu ukazania chrześcijańskiej wizji człowieka, Episkopat uchwalił trzyletni program "Ewangelia a rodzina", oparty na adhortacji apostolskiej Pawła VI Ewangelii nuntiandi.
6 sierpnia 1978
Umiera Ojciec święty Paweł VI.
11 sierpnia 1978
Obaj kardynałowie polscy - Wyszyński i Wojtyła udają się na pogrzeb do Rzymu.
20 - 25 września 1978
Wizyta delegacji Episkopatu Polski w RFN.
październik 1978
Kardynałowie Wyszyński i Wojtyła udają się na konklawe po niespodziewanej śmierci Jana Pawła I.
16 października 1978
Wybór metropolity krakowskiego kardynała Karola Wojtyły na papieża.
1 stycznia 1979
Zmarł w Warszawie przywódca "Paxu" Bolesław Piasecki.
24 stycznia 1979
Spotkanie Prymasa Polski z E. Gierkiem.
6 lutego 1979
Jubileusz 30 lat posługi arcybiskupiej Prymasa Polski.
3 marca 1979
Komunikat PAP o przewidywanej wizycie Jana Pawła II w Polsce.
8 maja 1979
Sekretariat Episkopatu wydaje komunikat o uzgodnieniu programu wizyty papieża w Polsce.
20 maja 1979
Przybyły do Rzymu Prymas Polski koncelebruje Mszę św. z Ojcem świętym i biskupami polskimi.
29 maja 1979
Kolejne spotkanie Prymasa z E. Gierkiem związane z programem pielgrzymki papieża po Polsce.
2 - 10 czerwca 1979
Pielgrzymka Jana Pawła II po Polsce.
3 sierpnia 1979
List Prymasa do kapłanów z wyrazami wdzięczności, że wszyscy przyczynili się, aby był "słowiański Papież".
15 sierpnia 1979
Kazanie w uroczystość Wniebowzięcia Matki Bożej pt. "Czas - to Miłość". Na Jasną Górę wyrusza 268 Pielgrzymka Warszawska, w której wzięło udział 38 tysięcy wiernych, ponad 400 kapłanów, wiele młodzieży i studentów, także zagranicznych, m. in. 900 Włochów.
30 września 1979
Słowo Prymasa Polski na XXXV Tydzień Miłosierdzia - analizujące m.in. owocne dla moralności społecznej w Polsce skutki pielgrzymki papieża Jana Pawła II. 14 grudnia 1979 Konferencja Episkopatu Polski bardzo krytycznie ocenia sytuację społeczno-gospodarczą w kraju, dezorganizację życia, kryzys moralny, korupcję, alkoholizm itp. Poddano krytyce także politykę obsadzania stanowisk nie według kompetencji, lecz w zależności od deklarowania "urzędowej ideologii". Episkopat domaga się pełnej praworządności.
23 grudnia 1979
Telegram Prymasa Polski do biskupów wizytujących prace zmierzające do odgrodzenia Jasnej Góry od miasta trasą szybkiego ruchu. Kardynał nazywa ten zamiar "barbarzyństwem, dla którego brak słów oburzenia".
24 grudnia 1979
"Głos nadziei w Prawdzie" do kapłanów stolicy na Boże Narodzenie, w którym Prymas m. in. ujawnił, iż prowadzi codzienne zapiski pro memoria, których zebrało się już 30 tomów. Ksiądz Prymas protestuje ponownie przeciw próbie władz odgrodzenia Jasnej Góry od miasta trasą szybkiego ruchu.
6 stycznia 1980
"Harmonia Bożo-ludzka w Polsce", kazanie, w którym Prymas nawiązuje do swej wypowiedzi sprzed dwóch lat o zasadach istnienia i działania Kościoła w Polsce, poddając ostrej krytyce sytuację w kraju.
10 stycznia 1980
Apel Jasnogórski Prymasa o wymownym tytule: "Powiedz, aby rakiety stały się chlebem..."
17 i 18 lutego 1980
Obradująca pod przewodnictwem Prymasa Konferencja Episkopatu ponownie zwraca uwagę na trudną sytuację społeczną i moralną kraju, domagając się prawdy i wolności w życiu publicznym oraz dialogu władz ze społeczeństwem. Biskupi ponownie wyrażają zaniepokojenie sytuacją wokół Jasnej Góry.
31 marca 1980
Wydano dokument pt. "Biskupi polscy wzywają do odpowiedzialności i modlitwy za narody pobratymcze", przeznaczony do odczytania z ambon 27 kwietnia 1980
3 maja 1980
List Prymasa Polski "Do dzieci Bożych miasta stołecznego, Warszawy i okolicy".
6 i 7 maja 1980
Konferencja Episkopatu pod przewodnictwem Prymasa Polski ponownie ostrzega przed "niepokojącymi zjawiskami negatywnymi w życiu społecznym, kulturalnym, gospodarczym i politycznym", wzywając władze do przeprowadzenia koniecznych reform.
27 i 28 czerwca 1980
Konferencja Episkopatu na Górze św. Anny stwierdza "brak zasadniczych postępów" w dziedzinie normalizacji stosunków między Kościołem i państwem. Biskupi podkreślili ponownie rosnące trudności w życiu społeczeństwa.
30 czerwca 1980
Prymas Polski zaprosił delegację Niemieckiej Konferencji Biskupów na pielgrzymkę do Polski.
lipiec i sierpień 1980
Wielka fala strajków w Polsce, zakończona 31 sierpnia podpisaniem tzw. "umowy społecznej", to jest porozumień między rządem a robotnikami w Gdańsku, Szczecinie i Jastrzębiu, przewidujących m.in. wolne związki zawodowe i prawo do strajku. Potem zawarto jeszcze dużą ilość porozumień lokalnych.
26 sierpnia 1980
Kazanie Prymasa Polski w uroczystość Matki Bożej Częstochowskiej, w którym wzywał do "dojrzałości narodowej i obywatelskiej" w obliczu niebezpieczeństwa ingerencji zewnętrznej. Jednocześnie Prymas wskazał na "propagowaną ateizację, która podrywała więź i siłę kulturalną milenijnego Narodu". W tym samym dniu Rada Główna Episkopatu pod przewodnictwem Prymasa Polski uchwaliła Komunikat opublikowany 27 sierpnia, stwierdzający, że warunkiem pokoju społecznego jest poszanowanie niezbywalnych praw Narodu, a wśród nich prawa do zrzeszania się w związkach zawodowych.
6 września 1980
VI Plenum KC PZPR zwolniło Edwarda Gierka i powołało Stanisława Kanię na I sekretarza, dokonując także innych zmian w kierownictwie partii.
9 września 1980
Na Jasnej Górze obradowała Rada Główna Episkopatu Polski, oceniając aktualną sytuację w kraju i związane z nią zadania Kościoła.
24 września 1980
Została reaktywowana i odbyła pierwsze posiedzenie Komisja Wspólna przedstawicieli Episkopatu i rządu.
21 października 1980
Prymas Polski spotkał się z nowym I sekretarzem KC PZPR Stanisławem Kanią.
23 października - 10 listopada 1980
Prymas Polski przebywał w Rzymie przeprowadzając ważne rozmowy z Ojcem świętym Janem Pawłem II.
10 listopada 1980
W dniu powrotu z Rzymu Prymas przyjął przedstawicieli NSZZ "Solidarność" z Lechem Wałęsą.
20 i 21 listopada 1980
Ponowne posiedzenie przedstawicieli rządu i Episkopatu w Komisji Wspólnej.
9 grudnia 1980
Kolejne posiedzenie Komisji Wspólnej.
10 i 11 grudnia 1980
Konferencja Episkopatu Polski rozpatrzyła złożoną, pełną napięć społecznych sytuację kraju, opowiadając się za szeroką odnową życia narodowego.
14 grudnia 1980
Opublikowano list Episkopatu pt. "Biskupi Polscy wzywają do chrześcijańskiej odpowiedzialności za Ojczyznę".
16 i 17 grudnia 1980
Przedstawiciele Episkopatu, rządu i NSZZ "Solidarność" wzięli udział w uroczystościach w Gdańsku i Gdyni z okazji 10 rocznicy tragicznych wydarzeń z grudnia 1970 roku.
10 stycznia 1981
Odbyło się posiedzenie Komisji Wspólnej przedstawicieli rządu i Episkopatu, na którym omówiono m. in. temat świeckiego charakteru państwa i pluralizmu światopoglądowego społeczeństwa.
2 lutego 1981
Prymas Polski w homilii wygłoszonej w Gnieźnie na temat odnowy moralnej stwierdził: "Jeżeli pracownicy przemysłowi uzyskali prawo zrzeszania się, to trzeba to prawo przyznać również i pracownikom rolnym".
6 lutego 1981
Prymas Polski przyjął przedstawicieli NSZZ "Solidarność" z Lechem Wałęsą. Tego samego dnia Prymas wygłosił w Warszawieprzemówienie do delegacji "Solidarności Wiejskiej", udzielając jej ponownie pełnego poparcia i podkreślając przyrodzony charakter prawa ludzi do zrzeszania się. Prymas przestrzegł jednak przed możliwością zewnętrznego uzależnienia działaczy ruchu zawodowego.
10 lutego 1981
Uchwalono komunikat Rady Głównej Episkopatu Polski o sprawach Narodu, Kościoła i państwa, w którym stwierdzono: "Stosowanie siły, nacisków, pogróżek i drażniącej propagandy nie prowadzi do pokoju wewnętrznego, przeciwnie - rodzi nowe napięcia i różne formy protestu". Rada Główna zalecała pokój wewnętrzny rolnikom własności uprawianej ziemi i prawa do zawodowego zrzeszania się
2 marca 1981
Komisja Wspólna rządu i Episkopatu omawiała m. in. sprawę dostępu Kościoła do środków przekazu, sprawy cenzury i publikacji religijnych oraz sprawę kształtowania otoczenia Jasnej Góry.
11 i 12 marca 1981
Konferencja Episkopatu omawiała aktualny stan społeczno-polityczny, zawodowy i gospodarczy kraju, kreśląc zadania Kościoła wobec złożonej i delikatnej sytuacji. Podkreślono troskę o wolność i suwerenność Ojczyzny. Popierając ruch zawodowy, także rolników indywidualnych, apelowano o kierowanie się roztropnością, by istniejący kryzys można było przezwyciężyć siłami samych Polaków.
22 marca 1981
W czasie radiowej Mszy świętej odczytano "Słowo" Prymasa Polski, wzywającego naród do "spokoju, równowagi i odpowiedzialności", zaś rząd do "szacunku dla całości fizycznej i duchowej każdego obywatela".
26 marca 1981
Prymas Polski odbył rozmowę z premierem gen. Wojciechem Jaruzelskim, dążąc do przezwyciężenia istniejących w kraju napięć społecznych.
1 kwietnia 1981
Obradowała Komisja Wspólna rządu i Episkopatu, wzywając do usuwania w porę źródeł napięć społecznych. Władze państwowe podziękowały Ojcu świętemu Janowi Pawłowi II, Prymasowi Polski i Episkopatowi za przyczynienie się do pokojowego rozwiązania powstałego konfliktu społecznego.
2 kwietnia 1981
Prymas Polski przyjął członków prezydium Ogólnopolskiego Komitetu Założycielskiego NSZZ Rolników Indywidualnych, udzielając w przemówieniu kolejnego poparcia związkowi.
Wielkanoc 1981
"Alleluja". Słowo Prymasa na Wielkanoc o chrześcijańskiej nadziei życia, które nie ustaje po śmierci, tylko się odmienia
15 kwietnia 1981
Ogłoszono komunikat sekretariatu Prymasa Polski o chorobie przewodu pokarmowego kardynała Wyszyńskiego, wzywając do modłów w Jego intencji.
26 kwietnia 1981
Ogłoszono komunikat sekretariatu o trwającym leczeniu domowym Prymasa Polski, wzywając wiernych do modłów o zdrowie dla Księdza Prymasa.
3 maja 1981
W czasie uroczystości NMP Królowej Polski na Jasnej Górze biskupi udzielili wiernym arcypasterskiego błogosławieństwa. Chory kardynał Wyszyński udzielił go równocześnie w domu arcybiskupów warszawskich.
13 maja 1981
W Rzymie dokonano zamachu na Ojca świętego Jana Pawła II. Kuria metropolitalna warszawska skierowała komunikat do księży proboszczów i rektorów kościołów archidiecezji warszawskiej informując, że w ostatnich dniach stan zdrowia J.E. Ks. Kardynała Wyszyńskiego uległ znacznemu pogorszeniu i prosząc o wsparcie chorego Arcypasterza pomocą modlitewną. Tego samego dnia Kuria poleciła, aby w kościołach stolicy i archidiecezji odprawiona została dnia 14 bm. o godz. 18 Msza święta błagalna o zdrowie dla Ojca świętego Jana Pawła II i Prymasa Polski Stefana Kardynała Wyszyńskiego.
14 maja 1981
Ogłoszono komunikat konsylium lekarskiego stwierdzający, że "choroba - mimo leczenia - ma przebieg postępujący. Stan chorego Księdza Kardynała Prymasa jest poważny".
16 maja 1981
Ksiądz Kardynał Stefan Wyszyński w swojej rezydencji warszawskiej przyjął w formie uroczystej sakrament chorych, którego udzielił jego osobisty spowiednik ks. Edmund Boniewicz, pallotyn. Po przyjęciu sakramentu Ksiądz Prymas przemówił do zebranych: na wstępie złożył publiczne wyznanie wiary, następnie powierzył Kościół szczególnej opiece Matki Boskiej Częstochowskiej, podziękował obecnym za długoletnią współpracę i udzielił swego błogosławieństwa.
22 maja 1981
Ogłoszono komunikat Episkopatu, że stan Jego Eminencji Księdza Kardynała Prymasa jest bardzo poważny. Lekarze musieli przeciwdziałać zaburzeniom krążenia i oddychania.
22 maja 1981
W rezydencji Prymasa odbyło się posiedzenie Rady Głównej Episkopatu. Po rozpoczęciu posiedzenia Ksiądz Prymas przekazał prowadzenie obrad kardynałowi Franciszkowi Macharskiemu. Przedmiotem obrad była relacja z Rzymu o stanie zdrowia Ojca świętego i o zwołaniu przedstawicieli episkopatów świata z okazji 1600 rocznicy I Soboru Konstantynopolitańskiego i 1550 rocznicy Soboru Efeskiego. Omawiano także rozmowy z rządem, pierwszy raz wspominając publicznie o losach kościelnego związku Caritas. Mówiono także o innych postulatach Kościoła, m.in. o rozszerzeniu dostępu Kościoła do środków masowego przekazu.
25 maja 1981
Prymas Polski odbył ostatnią rozmowę telefoniczną z Ojcem świętym, którego tak bardzo pragnął zobaczyć przed swym odejściem.
26 maja 1981
Lekarze Prymasa stwierdzili, że stan Jego zdrowia jest krytyczny. Nagłe pogorszenie nastąpiło w godzinach rannych 26 maja 1981 r.
28 maja 1981
W Uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego o godz. 4.40 odszedł do Boga Stefan Kardynał Wyszyński, arcybiskup metropolita gnieźnieński i warszawski, Prymas Polski i przewodniczący Konferencji Episkopatu. Komunikat lekarski głosił, że przyczyną zgonu "był rozsiany proces nowotworowy jamy brzusznej o wybitnej złośliwości i szybkim postępie".
31 maja 1981
W Warszawie odbył się uroczysty pogrzeb Kardynała Prymasa. Koncelebrze przewodniczył sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej kardynał Agostino Casaroli. Kardynał Franciszek Macharski odczytał wzruszające posłanie Ojca świętego, który ujawnił, że gdyby nie choroba, sam przybyłby na pogrzeb Prymasa. We własnym słowie kardynał Macharski wypowiedział wzruszające i rozdzierające serce słowa o wartościach wyrażanych przez Prymasa, które teraz skupiły lud Warszawy i Polski w modlitwie, kontemplacji i jedności moralnej. Biskup Jerzy Modzelewski odczytał duchowy testament zmarłego Prymasa, mówiący o jego walce z ateizacją i fałszywej polityce państwowej. Prymas wybaczał wszystkim, także tym, którzy Go atakowali i więzili.