Mieczysław Łacek
„Poza tym apostolstwem rozwijanym <ad hoc>, przy nadarzonej okoliczności Sodalicja posiada specjalne tereny, na których pracuje społecznie w duchu katolickim. Osobne sekcje obierają sobie tego rodzaju działalność za szczególne zadanie”. Reguły sodalicyjne nie określają szczegółowo jakie ma być apostolstwo sodalicji, wybór należy do jej członków. Najważniejsze jednak jest „apostolstwo we własnym sercu”. Każdemu sodalisowi powinno zależeć na tym, by swoje serce zbliżać do Jezusa, by je uświęcać, by być coraz bardziej podobnym do Chrystusa i do Maryi.
Apostolska praca Sodalicji ogniskuje się w sekcjach. „Żywotność sekcji jest wykładnikiem rozwoju Sodalicji”. Sodalicje czynią bardzo wiele na polu apostolskim: „na terenie miłosierdzia”, opieka społeczna, organizowanie stałej pomocy dla biednych, otaczają opieką młodzież, dzieci, udzielają się w ochronkach, szpitalach, więzieniach, wspierają misje zagraniczne. „Dość liczne Sodalicje prowadzą kółka oświatowe, biblioteki szpitalne, ludowe, a nawet uliczne, zajmują się katechizacją i religijnym kształceniem zaniedbanej młodzieży, propagują dobrą prasę, organizują odczyty, przeciwdziałają wolnomyślicielskim poczynaniom itd.”
1. Dla spełnienia zadań i dla lepszego wyrobienia członków w poszczególnych rodzajach pracy sodalicyjnej, tworzy się w miarę potrzeby w łonie Sodalicji sekcje: eucharystyczną, ascetyczną, misyjną, miłosierdzia (działalność charytatywna, odwiedzanie chorych), propagandy (prasową), organizacyjną (turystyczną), artystyczną (przedstawienia), itp. Każda sekcja ma ustanowionego przez zarząd przewodniczącego i zastępcę przewodniczącego.
2. Sekcje działają pod nadzorem zarządu na podstawie regulaminu przez niego zatwierdzonego. Zarząd ma prawo każdej chwili rozwiązać sekcję i zawieszać jej uchwały. Przewodniczący sekcji, o ile nie wchodzi w skład zarządu, winien być zapraszany na posiedzenia zarządu, dla kontaktu osobistego i sprawozdania z działalności sekcji.
3. O ile istnieją inne stowarzyszenia, lub instytucje katolickie, poświęcone sprawom wymienionym wyżej, Sodalicja, zamiast tworzyć odrębną organizację, popiera ich działalność
Sekcje pogłębiają ducha religijnego i apostolskiego, rozbudzają życie w sodalicji, kierują celowo dobrymi uczynkami, pozyskują dla dobrej sprawy ludzi dotąd obojętnych. Szczególnie sekcja eucharystyczna zaprawia członków do częstej, a nawet codziennej Mszy św. i Komunii św., podczas gdy sekcja misyjna rozbudza zapał dla szerzenia Królestwa Chrystusowego. Przy tym jednak tak zarząd sodalicyjny jak i sekcyjny winien bacznie i roztropnie czuwać nad całokształtem organizacji, aby sekcje nigdy nie doprowadzały do rozdźwięku, a nawet do rozłamu w sodalicji.
1. Dziedzina pobożnościSodalisi także nie tylko ćwiczą się w pobożności, ale także w miłości bliźniego. W Sodalicji było praktykowane m.in.: nauczanie katechizmu, odwiedzanie chorych i więźniów, „ale nie mniej polecenia godne są inne przeróżne prace, których potrzebę, w rozmaitych miejscach warunki obecnych czasów już wytworzyły, albo na przyszłość wytworzą”.
Sekcja robót kościelnych, opieki nad kościołami
Sodalicje powinni także poświęcić się „opiece nad schludnością i czystością kościołów, zwłaszcza bielizny i szat liturgicznych”. W Jaśle działa sekcja robót kościelnych, która zajmuje się naprawą bielizny kościelnej i przerabianiem szat kościelnych dla kaplicy i kościoła parafialnego. Sodalicja Pań z Kielc w ramach sekcji opieki nad kościołami zajmowała się utrzymywaniem porządku w kościołach, praniem i reperacja bielizny kościelnej, kupowano nowe.
Sekcja muzyczna (śpiewu)
Sodalicja uczennic z Krakowa stworzyła sekcję muzyczną w ramach której zorganizowano chór. Próby odbywały się regularnie dwa razy w tygodniu. Chór śpiewa m.in. na Mszy św., na adoracjach. Ma sekcję śpiewu Sodalicja pań polskich we Lwowie, która śpiewem kościelnym podnosi uroczysty charakter nabożeństw, umila spotkania towarzyskie czy uroczyste obchody świąt sodalicyjnych.
Sekcja eucharystyczna
Apostolstwo eucharystyczne w pracy duszpasterskiej sodalicji mariańskiej jest bardzo bliskie. Sekcje eucharystyczne „słusznie są nazwane termometrem życia wewnętrznego w Sodalicji”. „Zasadniczą racją bytu sekcji eucharystycznych w sodalicjach mariańskich jest to, że Panią naszą i Królową, a nade wszystko Matka, jest (Mt II,16), a On jest tu na ziemi w Przen. Sakramencie, w łonie Kościoła swego, tym Bogiem, ukrytym, któremu się wszelka cześć, chwała i miłość należy, około Którego wszystko się skupia i z Którego wszelka łaska wypływa”. Sekcje te „mają za zadanie wpojenie w swych członkach praktycznego kultu Najśw. Sakramentu”. Dalej: szerzenie tego kultu w całej sodalicji, po to by jej członkowie zrozumieli głęboką prawdę, „że złączenie duszy z Chrystusem Eucharystycznym jest najważniejszym środkiem postępu i tężyzny duchowej”. By cel ten osiągnąć należy czytać literaturę o Eucharystii, przygotowywać i głosić referaty i podkreślać łączność Eucharystii z Maryją, by nadać temu kultowi charakter maryjny, często przyjmować komunię św., uczestniczyć w nabożeństwach eucharystycznych, adoracjach Najśw. Sakramentu.
Sodalicja Pań z Karwina ma sekcję eucharystyczną, która utworzyła kilka kółek Komunii św. wynagradzającej. Sekcja eucharystyczna Sodalicji pań wiejskich z Ziemi Krakowskiej w roku 1912 rozszerzała cześć i miłość do Najśw. Sakramentu przez zawiązywanie kółek Komunii św. wynagradzającej po wsiach zawsze za zgodą ks. Proboszcza. Ponadto sodalisi przygotowywali dzieci do I Komunii św., urządzali częste adoracje Najśw. Sakramentu i rozdawały broszurki o kulcie eucharystycznym. Kongregacja Pań ze Lwowa ma sekcję eucharystyczną organizującą całodzienną adorację Najśw. Sakramentu w pierwsze piątki miesiąca. Sodalicja Pań z Kielc urządza adoracje Najśw. Sakramentu w czasie 40 godzinnego nabożeństwa.
Dzięki sekcji eucharystycznej rośnie cześć do Najśw. Sakramentu. „Sekcja eucharystyczna powinna być jakby tym rdzeniem sodalicji, z którego soki żywotne rozchodzą się po ciele zbiorowym, wnikając we wszystkie jego komórki, wciąż je zasilając i odnawiając”. Sodalicja Panien z Krakowa w swoim sprawozdaniu za rok 1912 notuje, że wiele sodalisek komunikuje codziennie i że coraz częściej gromadzą się u stóp Najśw. Sakramentu. Stwierdzono nawet, „że Najśw. Sakrament jest siłą naszą, bo rozmodlona garstka Dzieci Maryi, wzmocniona na duchu, nie czuła potrzeby spoczynku, czuwając całą noc”.
Sekcje eucharystyczne mają też za zadanie szerzenie kultu eucharystycznego również poza obrębem sodalicji. To apostolstwo wyraża się m.in. w przyjmowaniu w różnych kościołach komunii św. w dni powszednie, w zdobieniu ołtarzy, pomoc w organizowaniu i przeprowadzeniu procesji eucharystycznych.
2. Dziedzina miłosierdziaW roku 1578 legat papieski bp św. Agaty Felicjan zatwierdzając sodalicję mariańską w Monachium, nadaje sodalisom odpusty „za pojednanie zwaśnionych, za obronę wiary lub czci Bogarodzicy przed zarzutami kacerzy, czy to czynem, czy piórem, czy słowem, za cierpliwe zniesienie pośmiewiska ze strony heretyków lub bezbożnych dla wiary lub cnoty, za słowa zachęty do słuchania Mszy św. i kazania w niedziele i dni świąteczne, za zniszczenie lub usunięcie przewrotnej książki, za modlitwę o utrzymanie wiary w Niemczech, Anglii i Francji itd.”
W pierwszym rzędzie pilnie trzeba oddawać się uczynkom miłosierdzia wobec chorych sodalisów, a zmarłych odprowadzać na miejsce wiecznego spoczynku i polecać ich dusze Bogu30. Sodalis „dba o chorych sodalisów, odwiedza ich, pociesza, pomaga w biedzie, a w razie śmierci bierze udział w pogrzebie”.
Sekcja miłosierdzia (dobroczynności, społeczna, Towarzystwo św. Wincentego à Paulo, socjalna)
Dla apostolstwa „czynnej miłości bliźniego” organizowano w sodalicjach osobne sekcje miłosierdzia, które niosą pomoc materialna i moralną biednym i nieszczęśliwym. Gdzie takich sekcji nie było sodalisi należeli do Towarzystwa św. Wincentego à Paulo lub w innych stowarzyszeniach dobroczynnych.
W Sodalicji Pań z Jasła istnieje sekcja miłosierdzia, która zaopatruje kilka ubogich rodzin w odzież i daje drobną zapomogę pieniężną. Sodalicja Pań z Karwina także sekcję miłosierdzia, która dal ubogich dzieci organizuje „Gwiazdkę”, sekcję św. Cecylii, która organizuje religijne przedstawienia. Kongregacja Pań ze Lwowa ma sekcję dobroczynności utrzymująca stale cztery rodziny. Sodalicja pań z Karwina ma sekcję pracy społecznej, której członkowie pracują we wszystkich stowarzyszeniach humanitarnych. Sodalicja akademików z Krakowa w ramach sekcji św. Wincentego à Paulo zajmowała się odwiedzaniem i wspieraniem najuboższych rodzin. Sekcja socjalna Sodalicji pań z Tarnopola utrzymuje sodalicyjną szkołę dla analfabetek. I rok obejmuje początki czytania i pisania w języku ojczystym, rachunki, poznawanie monet, miar, wag i uczenie higieny. II rok to dalsze ćwiczenia w czytaniu i pisaniu z uwzględnianiem treści religijnych i etycznych oraz rachunki i działania w zakresie gospodarczym. Sodalicja Pań z Kielc opiekuje się biedną inteligencją w połączeniu z Konferencją Towarzystwa Pań Miłosierdzia św. Wincentego à Paulo. Wspierano ich materialnie, ofiarowując ubranie, obuwie, jedzenie. Kilku osobom postarano się o posadę, innym ułatwiono pracę. Urządzano zabawy, by zdobyć pieniądze na prezenty z racji Świąt. Zbierano kapitał na budowę domu dla biednej inteligencji.
Sekcja odwiedzania chorychSodalisi powinni być bardzo otwarci na chorych. Powinno się ich odwiedzać, pocieszać, świadczyć im drobne usługi, rozrywać ich smutne myśli dobraną lekturą. W pierwszym rzędzie powinno się odwiedzać chorych sodalisów, choć należy najpierw sprawdzić, by te odwiedziny chorego nie było związane z jakimś kłopotem lub przykrością dla rodziny. Ważne by zobowiązać rodzinę, by informowała o zasłabnięciach chorego, by zainicjować wspólną modlitwę na intencję chorego, by przyspieszyć jego wyzdrowienie. Każda sodalicja odwiedza chorych, czyni to również Sodalicja studentek i słuchaczy wyższych kursów z Krakowa.
Sekcja „Opieki nad ubogą młodzieżą szkół średnich”Sodalicja Mariańska akademicka z Krakowa utworzyła sekcję „Opieki nad ubogą młodzieżą szkół średnich”, która utrzymywała i prowadziła herbaciarnię, szatnię dla młodzieży.
3. Dziedzina oświatyDobrą byłoby „rzeczą, aby każda sodalicya miała jakiś widomy punkt oparcia, jakieś dzieło, któryby pod sztandarem sodalicyi stało”. Bardzo ważna jest praca na rzecz młodzieży. Należy ją „wokoło siebie skupiać, modlić się z nią i bawić, oświecać, by wyrosły z nich zastępy, zbratane wspólnym ideałem, zdążające pod sztandarem Najświętszej Panny zwartym szeregiem i pewnym krokiem do wytkniętego każdemu z nas katolików i Polaków celu”.
Sekcja bibliotecznaPrzejawem pracy apostolskiej są prowadzone przez Sodalicje biblioteki. Notuje się ciągły wzrost bibliotek sodalicyjnych i wzrost w nich książek. Wypożyczają z nich książki wszyscy katolicy. Sodalicja pań z Karwina ma sekcja biblioteczna, która dba o kupowanie nowych książek i wypożyczają ksiązki i gazety w każdą sobotę i niedzielę. Kongregacja Pań ze Lwowa ma biblioteczną, która wypożyczyła w ciągu roku 250 książek. Ma swoją bibliotekę Sodalicja studentek i słuchaczek wyższych kursów z Krakowa z 227 dziełami. Sodalicja Niepokalanej Najśw. Panny Z Lourdes, pracownic w przemyśle papieru ma bibliotekę z ok. 700 książkami.
Sekcja oświatowaWażnym apostolstwem sodalicyjnym jest apostolstwo dobrej książki. Ważne jest w sodalicji mariańskiej apostolstwo dobrej książki, prasy. Sodalicja pań wiejskich Ziemi Krakowskiej ma sekcję oświatową, której celem jest „rozszerzanie książek i gazet”, „zakładanie czytelni, urządzanie odczytów i pogadanek, teatrów amatorskich, prowadzenie bibliotek dla służby (300 książek)”. Sodalicja pań wiejskich z Krakowa organizuje czytelnie i rozdaje dobre pisma na wsi. Sodalicja Panów we Lwowie założyło w roku 1909 „Towarzystwo im. Piotra Skargi”, którego celem było popieranie polskiego piśmiennictwa. W roku 1920 Towarzystwo zmieniło swój statut i przeniosło się do Warszawy, aby rozszerzyć swoją działalność na wszystkie dzielnice Polski. We wrześniu roku 1921 sodalis generał Józef Haller na Zjeździe Katolickim w Warszawie rzucił hasło, „by w stolicy kraju założyć wielki dziennik katolicki, który idąc do miast i do wiosek, do pałaców i pod strzechy wieśniacze, szerzyłyby wszędzie nie pogańskie, nie socjalistyczne, nie żydowskie, ale szczerze katolickie poglądy, wiadomości i zasady”. Wniosek przyjęto z niezmiernym poklaskiem. Na razie musiano się zadowolić innymi gazetami.
Sekcja amatorskaW Łodzi w Sodalicji Panien istnieje sekcja amatorska, która ma za zadanie urządzać wieczorki dla młodzieży z pokazami teatralnymi, ażeby ją chronić m.in. od chodzenia do kin na niemoralne filmy i dać jakąś naukę religijno-moralną.
Sekcja: biuro informacyjne (sekcja szkolna)Sodalicja studentek i słuchaczy wyższych kursów z Krakowa ma również sekcje: biuro informacyjne, które zajmuje się informacją komu pomóc w nauce, komu udzielić korepetycje, pomóc w lekcjach bezpłatnie. W biurze były osoby dyżurujące. Kongregacja Nauczycielek z Nowego Sącza w ramach sekcji szkolnej podjęły się uczenia dzieci pisania i rachowania.
a
postolstwo zdrowych zasad„Apostolstwo zdrowych zasad może objawiać się na wielu polach: u niewiast przez zwalczanie nieobyczajnej mody w strojach, nadmiernej pogoni za tanecznymi zabawami i hucznymi balami, na których panuje w ostatnich czasach istny szał tańców niemoralnych”.
apostolstwo opieki nad młodzieżąApostolstwo opieki nad młodzieżą powinna się szerzyć przede wszystkim w sodalicjach nauczycielek i domaga się zakładanie sodalicji młodzieżowych. „Jak bowiem wychowamy naszą młodzież, taki będzie nasz naród w przyszłości”.
Sekcja konferencji apologetycznychSodalicja studentek i słuchaczy wyższych kursów z Krakowa ma także sekcję konferencji apologetycznych i społecznych. Zebrania odbywają się we czwartki, na których członkowie sekcji wygłaszają swoje referaty, po czym jest dyskusja. Apostolstwo katolickiej opinii publicznej. Miało ono przeciwstawiać się szerzeniu fałszywych poglądów na: małżeństwo, rozwody, na sprawy szkolnictwa (propaganda, by szkoły były bezwyznaniowe, usuwano praktyki religijne ze szkoły), na sprawy Kościół – Państwo.
Sekcja społeczno-gospodarczaSodalicja pań wiejskich Ziemi Krakowskiej stworzyła sekcję społeczno-gospodarczą, której celem było „wywieranie dobrego wpływu na kobiety wiejskie; wyrabianie je społecznie w zdrowym kierunku; zawiązywanie kółek rolniczych dla kobiet i urządzanie kursów gospodarczych dla przyszłych gospodyń i matek”.
Sekcja pracy społecznejSekcję pracy społecznej celem rozbudzania gorącej miłości do Boga i rozbudzania w sercach polskich przywiązania do religii miała Sodalicja Mariańska akademicka z Krakowa71. W ramach tej sekcji tworzono wśród młodych robotników – czeladników kółka: eucharystyczne, samokształcenia, amatorskie, oszczędnościowe i nawet piłki nożnej.
Mieczysław Łacek
